(İlgili personeller Sağ. Mem. Muhammet KESKİN, Çev. Sağ.Tek. İbrahim BULUT, Çev. Sağ. Tek. S. Arif EROĞLU)
Piyasaya arz edilen biyosidal ürünler, Yönetmeliğin denetim başlıklı 49 uncu ve devamı maddeleri uyarınca Bakanlığımızca veya il sağlık müdürlüklerince, şikayet üzerine ya da re’sen piyasada denetlenmekte ve uygunsuzluk tespit edilmesi halinde Yönetmeliğin 57 nci maddesinde yer alan düzenleme gereği, 4703 sayılı Kanun hükümleri doğrultusunda cezai işlem uygulanmaktadır.
Halk sağlığı alanında biyosidal amaçlı kullanılan ancak Biyosidal Ürünler Yönetmeliği kapsamına girmeyen içerisinde aktif madde bulunmayan mekanik, elektronik, elektrikli, ultrasonik vb, etkisini fiziksel olarak gösteren tuzaklar, çekiciler, kovucular vb. ürünlerdir.
Aktif Madde İçermeyen Biyosidal Ürünler Hakkında Tebliğ 02.08.2013 tarihli ve 28726 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Tebliğ hükümleri gereğince ürünlerin halk sağlığına ve çevreye zarar vermesinin engellenmesini, topluma güvenli ve kaliteli şekilde ulaşmasını teminen piyasaya arz edilmeden önce Bakanlığımıza bildirimde bulunulması gerekmektedir. Bildirimde bulunmadan bu ürünler piyasaya arz edilemez.
Söz konusu ürünlerin bildirim kaydı için “https://biyosidal.saglik.gov.tr” adresinde yer alan “Biyosidal Ürün Takip Sistemine” firmalar tarafından önce firma kaydı sonrasında ise aktif madde içermeyen Biyosidal ürün başvurusunda bulunulur. İşlemler tamamlandıktan sonra bildirime ait fiziki belgeler gönderilir. Belgelerin uygun ve tamam olması durumunda bildirim kaydı uygun görülerek tarafımızdan “Aktif Madde İçermeyen Bildirim Kayıt Belgesi” düzenlenerek firmalara gönderilir. Böylece bildirim işlemi tamamlanmış olur.
Bu ürünlerin piyasa gözetimi ve denetimi ise 25.06.2007 tarihli ve 26563 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Sağlık Bakanlığınca Yapılacak Piyasa Gözetimi ve Denetiminin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik hükümleri gereğince yürütülmektedir.
Denetimlerde denetçiler öncelikle ürünlerin üzerinde duyusal ve uygunluk kontrolü yaparlar. Bunun sonucunda ürünlerin uygun bulunması durumunda piyasaya arzına müsaade edilir. Ürünlerin güvensizliği yönünde şüphe oluşması durumunda ise ürünlerden numune alınır.
Güvensizlik şüphesi oluşması durumda ürünlerin piyasaya arzı durdurulur. Numunelerin test edilmesi sonucu uygun bulunan ürünlerin piyasaya arzına müsaade edilir. Test sonucu uygun çıkmayan ürünlerin piyasaya arzı yasaklanır ve ürünler üretici marifetiyle veya Bakanlık ve il sağlık müdürlüklerince piyasadan toplanılır. Toplanılan ürünlerin imha işlemleri üretici tarafından Çevre ve Şehircilik Bakanlığının mevzuatı gereğince gerçekleştirilir. Üretici tarafından bu işlemin gerçekleştirilmez ise Bakanlık veya il sağlık müdürlüklerince imha işlemi gerçekleştirilerek yapılan harcamalar üreticiden tahsil edilir.
Ülke genelinde yapılan denetimler Bakanlığımızca elektronik olarak bir yazılım sistemi üzerinden takip edilmekte ve yapılan iş ve işlemler bu yazılım üzerinde tutulmaktadır.